Zgodnie z art. 446 Kodeksu wyborczego, gminna komisja wyborcza ma obowiązek niezwłocznie udostępnić wyniki głosowania i wyborów w poszczególnych okręgach wyborczych. Realizuje to poprzez wywieszenie w swojej siedzibie, w miejscu łatwo dostępnym dla wyborców, jednego z egzemplarzy protokołu.
Wybory samorządowe 2024. Kiedy poznamy wyniki?
Oznacza to, że wyniki wyborów samorządowych w poszczególnych gminach mogą być znane już po kilku lub kilkunastu godzinach od zamknięcia lokalu. Czas ten jednak możne znacznie się przedłużyć, szczególnie gdy konieczne będzie przeprowadzenie drugiej tury wyborów.
W kontekście ogólnokrajowych wyników art. 477 § 1 Kodeksu wyborczego stanowi, że Państwowa Komisja Wyborcza ma obowiązek ogłosić zbiorcze wyniki wyborów samorządowych w całym kraju. Informacja ta jest publikowana w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oraz udostępniana publicznie w formie obwieszczenia. Ten mechanizm zapewnia, że wszyscy obywatele mają dostęp do oficjalnych, końcowych wyników wyborów. Jednak prawo nie precyzuje terminu, w którym PKW miałaby wywiązać się z tego obowiązku.
Analizując poprzednie wybory samorządowe w Polsce, można zauważyć, że czas od daty głosowania do ogłoszenia ogólnokrajowych wyników może być dość długi. W 2018 roku pierwsza tura wyborów odbyła się 21 października, natomiast druga 4 listopada. Ostateczne ogłoszenie wyników przez PKW nastąpiło 1 kwietnia 2019 roku, czyli po ponad pięciu miesiącach od przeprowadzenia pierwszej tury.
Zwykle jest jednak dużo szybszy termin – pierwsze dni po zakończeniu głosowania.
Wybory samorządowe 2024. Jak będą ustalane wyniki?
Zasady przeprowadzania wyborów są jasno określone przez Kodeks wyborczy, by zapewnić ich uczciwość i transparentność. Pierwsza tura wyborów została zaplanowana na 7 kwietnia. Głosowanie odbywa się standardowo między 7:00 a 21:00. Po jego zakończeniu wszystkie oddane głosy są zabezpieczane przez obwodową komisję wyborczą. Kolejnym etapem jest szczegółowa weryfikacja wyników poszczególnych komisji.
Komisje sprawdzają liczbę wydanych i niewykorzystanych kart do głosowania oraz pełnomocnictw. Później komisja ds. ustalenia wyników głosowania otwiera urny i segreguje głosy zgodnie z kategoriami: kandydaci do rad różnych szczebli oraz kandydaci na stanowiska burmistrza, wójta i prezydenta miasta.
Następnie zgromadzone dane są przekazywane do komisji wyborczej wyższej rangi oraz Państwowej Komisji Wyborczej, która zajmuje się ustaleniem zbiorczych wyników. Jeśli żaden z kandydatów nie uzyska bezwzględnej większości głosów, czyli ponad połowy, konieczna będzie druga tura wyborów (zaplanowana na 21 kwietnia). To w niej zadecyduje się, kto ostatecznie będzie pełnił urząd w bezpośrednim pojedynku dwóch kandydatów z największą liczbą głosów z pierwszej tury.
